Hợp đồng mua bán doanh nghiệp có thể được thể hiện dưới nhiều hình thức: hợp đồng mua bán toàn bộ doanh nghiệp, hợp đồng mua bán một phần doanh nghiệp, hợp đồng chuyển nhượng phần vốn góp, cổ phần… Hiện nay, pháp luật Việt Nam không có định nghĩa về hợp đồng mua bán doanh nghiệp nhưng có thể định nghĩa như sau: Hợp đồng mua bán doanh nghiệp là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán có nghĩa vụ chuyển giao một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp cho bên mua và nhận tiền, còn bên mua có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán.
Mặc dù có nhiều hình thức nhưng hợp đồng mua bán doanh nghiệp có những đặc điểm cơ bản nhất, đó là:
Thứ nhất, mua bán toàn bộ doanh nghiệp có bản chất là giao dịch mua bán tài sản theo những nguyên tắc chung, hay đó là hành vi trao đổi giữa người mua hàng nhận được quyền sở hữu hàng hóa từ người bán bằng cách trả một số tiền theo sự thỏa thuận về giá của các bên. Theo đó, bên bán doanh nghiệp phải chuyển giao một phần hoặc toàn bộ tài sản của doanh nghiệp và quyền sở hữu doanh nghiệp cho bên mua.
Thứ hai, đối tượng của quan hệ mua bán doanh nghiệp là doanh nghiệp. Đây là loại hàng hóa đặc biệt. Một tổ chức được coi là doanh nghiệp khi:
- Có tài sản để hoạt động kinh doanh;
- Có cơ cấu tổ chức, bộ máy quản lý, điều hành;
- Có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật và điều lệ doanh nghiệp;
- Được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy chứng nhận đầu tư hoặc giấy tờ khác (có giá trị như giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp).
Thứ ba, chủ thể của hợp đồng mua bán doanh nghiệp là bên mua và bên bán doanh nghiệp.
Thứ tư, hình thức của hợp đồng mua bán doanh nghiệp được thể hiện bằng văn bản. Mặc dù hiện nay chưa có văn bản pháp lý quy định vấn đề này nhưng một số quy định của pháp lật hiện hành đã từng đề cập đến. Khoản 3 Điều 18 Nghị định 108/2006/NĐ-CP quy định hồ sơ mua lại doanh nghiệp của nhà đầu tư nước ngoài có yêu cầu trong hồi sơ mua lại của doanh nghiệp phải có hợp đồng mua bán doanh nghiệp…
Hợp đồng mua bán doanh nghiệp
Nội dung cơ bản trong hợp đồng mua bán doanh nghiệp
Các nội dung cần đảm bảo trong hợp đồng mua bán doanh nghiệp phải kể đến:
- Thông tin liên quan đến ngày, tháng, năm kí kết hợp đồng; Thông tin liên quan đến bên bán, bên mua doanh nghiệp (tên, địa chỉ, số tài khoản…).
- Đối tượng của hợp đồng mua bán doanh nghiệp: tên, địa chỉ trụ sở doanh nghiệp hoặc tên bộ phận doanh nghiệp cần bán, ngành nghề đăng ký kinh doanh.
- Điều khoản về giá mua bán doanh nghiệp.
- Thời điểm và phương thức thanh toán.
- Thỏa thuận về việc kế thừa quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp được mua bán.
- Thỏa thuận về các điều cấm cạnh tranh.
- Thỏa thuận về thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, thời điểm chuyển rủi ro và thỏa thuận cụ thể về người quản lý, điều hành doanh nghiệp sau khi đã kí kết hợp đồng mua bán doanh nghiệp.
- Thỏa thuận về nghĩa vụ cung cấp các thông tin về doanh nghiệp mục tiêu của bên bán doanh nghiệp cho bên mua doanh nghiệp.
- Thỏa thuận về trách nhiệmcủa bên bán – bên mua doanh nghiệp trong trường hợp các bên vi phạm các thỏa thuận trong trường hợp mua bán doanh nghiệp và các quy định khác của pháp luật.
- Các thỏa thuận khác.
Xem thêm: Thủ tục mua bán doanh nghiệp